एक हातमा चियाको कप अनि अर्को हातमा पानी तताउने इलेक्ट्रिक जग बोकेर ‘नेपालमै बनेको, नव उद्यमी हाटबजार’ मा आएका आगन्तुकहरुलाई “चिया चाख्नुस्” भन्दै चियाको कप अघि बढाउँदै पुगीहाल्थे सौरभ शर्मा । गिलासमा दुईचार हरियो पात थियो, जसमा पानी हाल्दा पहेँलो सुनौलो रङ्ग देखिन्थ्यो । त्यो आमरुपमा दैनिक पिउने चियाभन्दा फरक थियो ।

खाँदा टर्रो, अमिलो अनि केही क्षणमा मुख गुलियो बनाउने ।  यस्तो अनौठो स्वाद भएकोले हामीले उत्सुक हुँदै सोध्दा उनले भने, “यो अर्गानिक रोजमेरीको चिया हो, मैले आफैँले उत्पादन गरेको ।”

रोजमेरी एक सदाबहार जडिबुटीजन्य वनस्पति हो । यसको बासनादार हरियो वा सुकेको पात मसलाको रुपमा खानामा प्रयोग गरिन्छ । प्रशोधन गरी तेल पनि निकालिन्छ । यसको पात हालेर चिया सेवन गर्दा आलस्य, थकान घटेर शरीर फुर्तीलो बनाउने बताउँछन् सौरभ ।

बच्चादेखि नयाँ- नयाँ ठाउँ घुम्न, नयाँ कुरा सिक्न  र नयाँ केही देख्ने बित्तिकै सौरभलाई कौतुहलता जागी हाल्थ्यो अनि त्यसबारे खोज गर्न तम्सी हाल्थे उनी । यसरी नयाँ- नयाँ कुरा जान्न चाहने उनको स्वभावले गर्दा नै अन्तत : रोजमेरी चिया विकास नै गरे सौरभले ।

सौरभका मामा घरको हजुरबुवा कृषि वैज्ञानिक थिए । सानैदेखि हजुरबुवासँग बसेका उनलाई हजुरबुवाले आफू जता गयो त्यतै लिएर जान्थे । बोट बिरुवाको खोज अनुसन्धान गर्ने काममा हजुरबुवासँगै हुन्थे र उहाँले गरेका सबै काम नजिकबाट हेरी बस्थे उनी । त्यहीँ समयदेखि उनको प्रकृतिसँगको लगाव बढ्दै गयो ।

उमेरसँगै सौरभलाई अझ प्रकृतिसँग गाढा प्रेम बस्यो । स्कुलमा शिक्षक शिक्षिकाले पढाउने विषयभन्दा उनलाई बालापनदेखि देख्दै आएको प्रकृति, कृषि र अनुसन्धानमा नै चाख लाग्ने गर्थ्यो ।

पढाइ सकेपछि आफ्ना साथीहरू कोही इन्जिनियरिङ पढ्न गए त कति डाक्टर भए । उनी भने सानै बेलादेखि कृषिमा रुचि भएको कारण कुटो कोदालो नै समाउने निर्णय गरे ।

फराकिलो ठाउँ, प्राकृति सौन्दर्य र अधिक उत्पादन क सम्भाव्यता देखेर कृषि गर्नलाई उनले सिन्धुली रोजे । सात रोपनी जग्गा भाडामा लिएर नेपालथोकमा उनले फार्म हाउस नै खोले । तर आफू यो पेशामा परिपक्क नभएका कारण सम्पूर्ण जिम्मा आफूले लिन सकेनन् । अरुको भरमा काम छोड्दा सोचेजस्तो हुन सकेन । उनको व्यवसाय चुर्लुम्म डुब्यो । 

आफ्नो व्यवसाय डुबेर ऋणको खाडलमा परेपछि पुनः पारिवारिक तनाव पनि सहनु पर्‍यो । यस दौरान छरछिमेकले पनि उनलाई काम नगर्ने अल्छी भनेर उनलाई होच्याउन थाले । बुबाआमा पनि लज्जित हुनुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको थियो । त्यस समय बुबाआमाको चित्त दुखेको सम्झँदा अहिले पनि भावुक बन्छन् उनी । 

व्यवसायमा सफलता नमिले पनि उनलाई नयाँनयाँ कुराहरूको खोजी अनि कृषिप्रतिको आफ्नो लगावमा भने कत्ति पनि कमी आएको थिएन । विश्वव्यापी महामारीको रुपमा फैलिएको कोरोनाले गर्दा त्यसबाट बच्न संसारभरिका वैज्ञानिकहरू के गर्न सकिन्छ, कसरी यसबाट बच्न सकिन्छ भनेर भाइरस नियन्त्रणको प्रयासमा लागिपरेका थिए । कोरोनाबाट बच्न लकडाउन, स्यानिटाइजरको प्रयोग, मास्कको प्रयोग लगायतका धेरै किसिमका रोकथामका उपायहरूअपनाइँदै थियो । यता सौरभ पनि खोजीमा व्यस्त थिए ।

कुन उपाय अपनाउँदा कोरोनाबाट बच्न सकिन्छ भनेर उनी निरन्तर त्यस दौरानमा सोच्ने गर्दथे । कुनै अर्गानिक खानेकुराको सेवनले कोरोनाबाट बच्न सकिन्छ कि भनेर उनले आफ्नो बगैँचामा रोजमेरी रोपे र सुरुमा त्यसको पातलाई आफैँले चाखे । त्यसलाई सुकाएर चियाको रुपमा प्रयोग गरे । त्यसमध्ये रोजमेरीको सुकाएको पातबाट बनेको चिया राम्रो बन्यो र त्यसले स्वास्थ्यलाई पनि राम्रो गरेको महसुस उनले गरे । आफूलाई रोजमेरीको स्वादले प्रभावित पारेपछि उनले आफ्नो उत्पादन छरछिमेक र साथीभाइहरूलाई पनि चाख्न दिए । साथीहरूले पनि ठ्याक्कै सौरभले अनुभव गरेझैँ प्रतिक्रिया दिए र यसलाई व्यवसाय बनाउन प्रोत्साहन गरे ।

साथीहरूको सल्लाह बमोजिम सौरभले पनि यसलाई व्यवसायको रुपमा अगाडि बढाउने निर्णय गरे तर व्यवसायीक रुपमा नै जाँदा उनलाई यस उत्पादनलाई व्यवस्थित गर्न चुनौतीपूर्ण थियो । उनले यसलाई टि-ब्यागमा राखेर बेच्न थाले । यसरी उनको उत्पादन बजारमा गएपछि धेरैको प्रतिक्रिया राम्रो आयो भने कतिलाई रोजमेरीको स्वाद जमेन ।

उनको उत्पादनलाई मन पराउनेले भने रोजमेरीको चिया खोजीखोजी पिउन थाले । यस दौरान उनको सयौँ नियमित ग्राहकहरु पनि बने ।

विभिन्न अध्ययनहरुका अनुसार रोजमेरी चिया पिउनाले मानिसको सम्झन सक्ने शक्ति बढाउँछ, दिमाग तन्दुरुस्त बनाउँछ, काम गर्ने जाँगर बढाउँछ ,श्वास रोग जस्तै खोकी, फ्लू र दम रोजमेरी पानीको बाफमा सास फेर्दा राम्रो हुन्छ, पाचन क्षमता बढाउ मदत गर्दछ ।

समयसँगै उनले व्यवसायलाई बढाउँदै लगेका छन् । आफ्नो उत्पादन बिक्री गर्न उनले प्रविधिको प्रयोग गरेका छन् । चिया बिक्री गर्नका लागि वेबसाइट नै बनाएका छन् सौरभले । अझ नयाँनयाँ कुराको खोज अनुसन्धान गरेर व्यवसायलाई अझ वृहत बनाउँदै लाने उनको योजना छ ।

अहिले उनको आम्दानी पनि राम्रो हुँदै गएको छ । घरपरिवारमा पनि खुसी छाएको छ । उनी भन्छन्, “नयाँ कामको थालनी गर्न त हुन्छ नै त्योसंगै खर्च पनि हुन्छ र तत्काल नै नाफा पनि पाइहालिन्छ भनेर व्यवसाय गर्नु राम्रो होइन । धैर्यधारण गर्नुपर्छ सफलता अवश्य मिल्ने छ ।” 

अधिकांश मानिसको सोंचमा चिया पिउनाले स्वास्थ्यमा खराबी गर्छ भन्ने मान्यता बसेको छ तर सीमित मात्रामा चिया पिउँदा यसले स्वास्थ्यमा हानी होइन लाभ पुर्‍याउँछ । उच्च गुणस्तरीय चिया उत्पादन गरेर चियाको ब्यापार गर्नसके कमाइ पनि राम्रै हुने सौरभको धारणा छ । उनी भन्छन्, “मैले आफूले उत्पादन गरेको चियाको गुणस्तमा कुनै कन्जुस्याँइ गरेको छैन, यो सबै उमेर समुहले मज्जाले पिउन सक्छन् । यसले कुनै हानी नगर्ने भएकोले नै त आजको हाटबजारमा १२ प्याकेट लिएर आएकोमा १० प्याकेट बेची सके”, कुराकानीलाई बिट मार्दै उनी मुसुक्क मुस्काए ।